لینوكس ۶۴ بیتی‌

در اواسط سال 1995، فناوری 32 بیتی بر روی سیستم‌عامل‌های ویندوز 95 مایكروسافت و OS/2 آی‌بی‌ام پا به عرصه ظهور گذاشت. در آن زمان بسیاری تصور می‌كردند كه فناوری دیگر به انتهای شكوفایی خود رسیده‌است. از این‌رو فكر پدیده‌ای به نام محاسبات 64 بیتی را هم در ذهن خود نمی‌پروراندند. در حالی كه در همین زمان و حتی چند سال قبل از آن هم صحبت از فناوری 64 بیتی به میان آمده بود. اما به دلیل این‌كه این رخداد در دنیای PC ها و به‌ویژه محیط پركاربرد ویندوز مایكروسافت به وقوع نپیوسته بود، كمتر كسی از آن خبر داشت.

در واقع اولین بار در سال 1992 پردازنده‌های DEC Alpha (مبتنی‌بر معماری RISC ) امكان دسترسی 64 بیتی به فایل و فایل‌سیستم را فراهم ساختند. در آن زمان سیستم‌عامل‌های Open VMS و Digital Unix توانستند بهترین بهره را از قابلیت‌های این پردازنده ببرند. پس از آن و در سال 1993 لینوكس نیز به جمع سیستم‌عامل‌های پشتیبانی‌كننده از پردازنده‌های DEC پیوست و در سال 1995 نیز نسخه‌هایی از لینوكس برای اجرا در پردازنده‌های 64 بیتی، نظیر Ultra Sparc سان مایكروسیستمز و MIPS آی‌بی‌ام ساخته شدند؛ درحالی‌كه در وادی PCها هنوز هم ویندوز و هم لینوكس در دنیای 32 بیتی زندگی می‌كردند.

بالاخره در سال 2۰۰1 شركت اینتل اولین سری پردازنده‌های 64بیتی PCها را با نام ایتانیوم به بازار عرضه كرد كه فقط برنامه‌های 64‌بیتی قادر بودند بر روی یك سیستم‌عامل 64 بیتی با این پردازنده كار كنند. اینتل بعداً این نقص را با ارائه ایتانیوم 2 كه به برنامه‌های 32 بیتی نیز امكان اجرای سریع‌تر می‌داد، برطرف كرد. شركت AMD نیز در سال 2۰۰3 خط تولید انبوه پردازنده 64 بیتی اپترون (Opteron) را رسماً افتتاح كرد. این پردازنده كه به داشتن فناوری 64-X86 معروف شد، به راحتی توانست برنامه‌های 32 و 64 بیتی را اجرا كند و همین مسئله باعث شد اینتل نیز در رقابت با اپترون، پردازنده‌های سری Xeon را با فناوری و قابلیت‌های مشابه بسازد.

به‌طوركلی در پردازنده‌هایی كه توسط این دو سازنده ساخته شد، تعداد رجیستری‌های CPU برای لود كردن تعداد بیشتری دستورالعمل در واحد زمان، به دو برابر افزایش یافته‌است. ضمن این‌كه امكان آدرس‌دهی فضای حافظه برای برنامه‌های در حال اجرا نیز از چهار گیگابایت به شانزده میلیون گیگابایت افزایش یافت. این موضوع سبب شد سیستم‌عامل مجبور نباشد به سبب كمبود حافظه قابل آدرس‌دهی، از هارددیسك به عنوان فضای موقت نگهداری داده‌ها (Virtual Memory) استفاده كند و به‌طور مداوم اطلاعات را جهت پردازش، بین هارددیسك و حافظه رد‌وبدل كند. در سیستم‌عامل‌های 64 بیتی به خوبی از این امكانات جدید استفاده شده‌است.
برای برنامه‌های 32‌بیتی نیز از قابلیت اول و برای برنامه‌های 64 بیتی از هر دو قابلیت مذكور بهترین بهره برای افزایش سرعت اجرای برنامه برده می‌شود. به هر حال اگرچه شركت‌های معتبر توزیع‌كننده لینوكس مثل ردهت یا SUSE مطالعه و آزمایش برروی نسخه‌های اولیه‌ای از لینوكس 64‌بیتی را آغاز كرده بودند، اما باید سال 1995 را زمان ورود رسمی لینوكس به دنیای 64 بیتی به حساب آورد. در حال حاضر نیز شركت‌های ردهت و ناول مشغول ارائه سیستم‌های 64 بیتی خود هستند.

به‌ویژه در صنایع گاز، هوا‌‌-‌فضا، داروسازی و برخی صنایع تولیدی دیگر، لینوكس‌های 64 بیتی با سرورهای HP ،IBM وNEC یكه‌تاز میدان هستند. البته ا‌ین‌ مسئله به همین‌جا نیز ختم نمی‌شود و این سیستم‌عامل‌های پرسرعت علاوه بر قدرتی كه در سرورهای رده متوسط   آی‌بی‌ام  نظیر سری i و p به نمایش گذاشتند، روی پلتفرم‌های كوچك‌تری چون سرورهای سری e آی‌بی‌ام یا سرورهای Dual Xeon Relion شركت Penguin Computing نیز كارایی بسیاری نشان دادند. اكنون نیز ناول با سیستم‌عامل SUSE و ردهت با RHEL (هر دو سری A و ES) راه‌های آسان و سریعی را برای دستیابی و بهره‌مندی شركت‌های كوچك به مزایای محیط 64 بیتی تحت پردازنده‌های AMD Athlon 64 و Intel Xeon، پدید آورده‌اند.

در كاربردهای خانگی یا دسكتاپ نیز اوضاع به همین روال است. علاوه‌‌‌بر دو توزیع‌كننده معروف ردهت و ناول، دیگران نیز در ساخت لینوكس‌های 64‌بیتی دسكتاپ موفقیت‌های غیرقابل‌انكاری داشته‌اند.

نمونه آن، توزیع Ubuntu Linux 5.04 است كه از پردازنده‌های AMD 64 و Power پشتیبانی می‌كند

دسته بندی ها: آموزش ، تاریخ بروزرسانی: 2021/01/03