شاید تاکنون زیاد نام کلاسترینگ را شنیده اید و برای شما این تکنولوژی جذاب باشد و علاقمند به یادگیری و آموزش در مورد کلاسترینگ سرور باشید ، در این مقاله به شما آموزش کامل خواهیم داد و شمارا با کلاسترینگ سرور کاملا آشنا خواهیم کرد.
کلاسترینگ سرور چیست و چگونه یک سیستم کلاستر برای میزبانی سایت راه اندازی کنیم؟
در دنیای امروز که سرعت، پایداری و در دسترس بودن وب سایت ها اهمیت زیادی دارد، کلاسترینگ سرور یکی از مهم ترین و هوشمندانه ترین روش ها برای افزایش کارایی و جلوگیری از قطعی سرویس است. اگر بخواهیم به زبان ساده بگوییم، کلاستر سرور یعنی چند سرور که با هم همکاری می کنند تا یک سرویس واحد را به صورت پایدار و مداوم ارائه دهند. در این مقاله به زبان ساده توضیح می دهیم کلاسترینگ سرور چیست، چرا مهم است، و چگونه می توانیم با ساده ترین روش ممکن یک سیستم کلاستر برای میزبانی سایت خود راه اندازی کنیم.
کلاسترینگ سرور چیست ؟کلاستر سرور چیست؟ توضیح ساده و کاربردی
کلاستر سرور یا Server Cluster به مجموعه ای از چند سرور گفته می شود که با هدف ارائه یک سرویس واحد به کار گرفته می شوند. کاربران تنها با یک آدرس یا IP ارتباط برقرار می کنند اما در پشت صحنه، چند سرور در حال همکاری هستند تا کارها بین آن ها تقسیم شود.
اگر یکی از سرورها از کار بیفتد، سرور دیگر به صورت خودکار وظایف آن را بر عهده می گیرد و سرویس بدون قطعی ادامه پیدا می کند. به این ویژگی High Availability (دسترسی بالا) گفته می شود.
به زبان ساده، کلاستر باعث می شود:
- سایت شما سریع تر باز شود.
- سرورها تقسیم بار کنند (Load Balancing).
- در صورت خرابی یک سرور، سایت همچنان در دسترس بماند.
چرا باید از کلاسترینگ سرور استفاده کنیم؟
حتماً برایتان پیش آمده که به خاطر یک قطعی ساده یا ترافیک زیاد، سایت از دسترس خارج شده باشد. این اتفاق برای کسب و کارهای آنلاین خسارت زیادی دارد. با راه اندازی کلاستر سرور، شما:
- از قطعی سایت جلوگیری می کنید.
- می توانید ترافیک زیاد را بین چند سرور پخش کنید.
- پایداری سرویس و سرعت پاسخ دهی را بالا می برید.
- بدون خاموشی، سرور جدید اضافه یا حذف می کنید.
انواع روش های کلاسترینگ سرور
به طور کلی چند روش مختلف برای کلاسترینگ وجود دارد که هرکدام کاربرد خاصی دارند:
- Load Balancing Cluster – تقسیم بار بین چند سرور (ساده ترین و رایج ترین روش).
- High Availability Cluster – تمرکز بر جلوگیری از قطعی سرویس در صورت خرابی سرور.
- Database Cluster – هماهنگی بین چند دیتابیس برای افزایش سرعت و اطمینان از داده ها.
- Storage Cluster – همگام سازی فضای ذخیره سازی بین چند سرور.
برای وب سایت ها، روش اول و دوم بهترین گزینه هستند. ما در این مقاله روی روش Load Balancing + Failover تمرکز می کنیم چون ساده، قابل اجرا و بسیار کاربردی است.
ساده ترین روش برای راه اندازی کلاستر سرور برای میزبانی سایت
ساده ترین و مطمئن ترین راه برای ساخت یک سیستم کلاستر سرور استفاده از ترکیب Nginx + Keepalived است.
در این ساختار:
- Nginx نقش وب سرور و تقسیم کننده بار را دارد.
- Keepalived وظیفه تشخیص فعال بودن سرورها و هدایت ترافیک در زمان خرابی را بر عهده می گیرد.
ساختار کلی سیستم کلاستر
برای مثال فرض کنید سه سرور داریم:
- Server 1: آی پی 192.168.1.10
- Server 2: آی پی 192.168.1.11
- Server 3: آی پی مجازی (Virtual IP) که کاربران به آن وصل می شوند: 192.168.1.100
تمام ترافیک کاربران به آی پی مجازی ارسال می شود.
اگر Server 1 قطع شود، Keepalived به طور خودکار ترافیک را به Server 2 هدایت می کند و هیچ کاربری متوجه خرابی نمی شود.
ابزارهای مورد نیاز
برای راه اندازی این کلاستر ساده، تنها به سرور مجازی ایران و چند ابزار رایگان و سبک نیاز دارید:
- Nginx (به عنوان Load Balancer و وب سرور)
- Keepalived (برای مدیریت IP مجازی و Failover)
- Rsync یا GlusterFS (برای همگام سازی فایل های سایت)
- MySQL Replication در صورت داشتن دیتابیس مشترک
نحوه راه اندازی به صورت مرحله ای
1- نصب Nginx روی هر سرور
روی هر سرور دستور زیر را اجرا کنید:
sudo apt update
sudo apt install nginx -y
2- تنظیم Virtual Host برای سایت ها
در مسیر /etc/nginx/sites-available برای هر سایت یک فایل بسازید:
server {
server_name example.com;
root /var/www/example.com;
index index.html index.php;
}
3- نصب و پیکربندی Keepalived
sudo apt install keepalived -y
در فایل /etc/keepalived/keepalived.conf تنظیمات زیر را قرار دهید:
vrrp_instance VI_1 {
state MASTER
interface eth0
virtual_router_id 51
priority 100
advert_int 1
authentication {
auth_type PASS
auth_pass 1111
}
virtual_ipaddress {
192.168.1.100
}
}
همگام سازی فایل ها بین سرورها
برای این که محتوای سایت ها روی همه سرورها یکسان باشد، می توانید از Rsync استفاده کنید:
rsync -avz /var/www/ root@192.168.1.11:/var/www/
یا برای همگام سازی مداوم از GlusterFS بهره ببرید که حجم زیاد را بهتر مدیریت می کند.
میزبانی چند سایت (مثلاً 100 سایت)
در Nginx، محدودیتی برای تعداد سایت ها وجود ندارد. شما می توانید صدها دامنه را با Virtual Host های جدا تعریف کنید.
اما نکات زیر را باید رعایت کنید:
- منابع سرور کافی باشد (RAM، CPU، دیسک SSD).
- از کش Nginx یا Redis استفاده کنید.
- از CDN برای فایل های استاتیک بهره ببرید.
- فایل ها و دیتابیس را بین سرورها منظم سینک کنید.
کلاسترینگ سرور چیست ؟ آیا می توان سرورها را از کشورهای مختلف به هم متصل کرد؟
در تئوری بله، اما در عمل توصیه نمی شود.
وقتی سرورها در کشورهای مختلف باشند، فاصله جغرافیایی باعث تاخیر در همگام سازی داده ها (Latency) می شود.
مثلاً اگر کاربر در ایران فایل آپلود کند و سرور دیگر در آلمان باشد، ممکن است چند ثانیه طول بکشد تا فایل در سرور دوم کپی شود.
بهترین حالت:
- سرورها در یک دیتاسنتر یا دیتاسنترهای نزدیک به هم باشند (ping زیر 10 میلی ثانیه).
- اگر قصد دارید سایت در چند کشور سریع باز شود، از CDN یا GeoDNS استفاده کنید نه کلاستر بین المللی.
مشکلات و عواقب احتمالی در کلاسترینگ بین المللی
- تاخیر در هماهنگی فایل ها (Sync Delay)
- ناهماهنگی دیتابیس ها و احتمال از دست رفتن داده
- افزایش هزینه ترافیک بین دیتاسنترها
- پیچیدگی در عیب یابی و مانیتورینگ
نکات امنیتی در راه اندازی کلاستر سرور
- از ارتباط امن SSH بین سرورها استفاده کنید.
- پورت های Keepalived و Nginx را فقط برای IP های خاص باز بگذارید.
- فایل های کانفیگ را به طور منظم بک آپ بگیرید.
- از فایروال و Fail2Ban استفاده کنید.
کلاسترینگ سرور یکی از مهم ترین مفاهیم در دنیای مدیریت سرور و میزبانی وب است.
با ترکیب ساده ای از Nginx و Keepalived می توانیم بدون نیاز به دانش پیچیده، یک سیستم کلاستر پایدار و حرفه ای راه اندازی کنیم که:
- چندین سرور را همزمان مدیریت کند
- در صورت خرابی، سرویس قطع نشود
- بتواند چندین سایت را به صورت همزمان میزبانی کند
اگر قصد دارید سرویس میزبانی پایدار، سریع و بدون قطعی داشته باشید، راه اندازی کلاسترینگ سرور بهترین گزینه برای شروع است.
سایر مطالب مرتبط »